Śluza w Leśniewie Górnym, znana również jako Leśniewo I (niem. Oberschluese Fürstenau), to jedna z dziesięciu planowanych śluz w systemie Kanału Mazurskiego i jedna z pięciu, które znajdują się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał na celu zapewnienie wodnego połączenia Wielkich Jezior Mazurskich z Morzem Bałtyckim przez rzeki Łynę i Pregołę. Głównym celem kanału było usprawnienie transportu towarów, takich jak drewno, zboże, torf, węgiel oraz produkty przemysłowe. Dodatkowo miał on służyć do odprowadzania nadmiaru wody z jezior mazurskich.
Projekt i Budowa
Projekt budowy Kanału Mazurskiego powstał w latach 1862-1864. Zakładał on budowę 10 śluz oraz 2 jazów, aby zniwelować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2 metra (od Jeziora Mamry na wysokości 116,3 m n.p.m. do rzeki Łyny na wysokości 5,1 m n.p.m.). Kanał miał być dostosowany do statków o wyporności do 240 ton. Trasa kanału wiodła głównie przez specjalne nasypy i sztuczne wykopy, z wyjątkiem trzykilometrowego odcinka przebiegającego przez Jezioro Rydzówka.
Budowę kanału rozpoczęto w 1911 roku, jednak została przerwana w 1914 roku z powodu wybuchu I wojny światowej. Prace wznowiono w 1934 roku, lecz ponownie przerwano je z powodu II wojny światowej. Mimo że kanał był ukończony w 90%, nigdy nie został dokończony, pozostawiając jedynie drobne prace wykończeniowe przy niektórych śluzach.
Znaczenie Kanału Mazurskiego
Kanał Mazurski miał ogromne znaczenie gospodarcze, ponieważ umożliwiłby transport towarów między Mazurami a Bałtykiem. Projekt zakładał nie tylko korzyści dla przemysłu, ale także regulację poziomu wód w jeziorach mazurskich, co mogłoby zapobiec powodziom i zapewnić stabilne warunki dla żeglugi i rybołówstwa.
Aktualny Stan
Dziś Śluza w Leśniewie Górnym jest ciekawym miejscem do zwiedzania, ukazującym ambitne plany inżynieryjne z przeszłości. Choć kanał nigdy nie został ukończony, pozostałości jego konstrukcji przypominają o wielkich zamierzeniach i trudach związanych z realizacją tego monumentalnego projektu. To miejsce jest świadectwem historii, które przyciąga turystów i miłośników inżynierii wodnej z całego świata.
